اختلال شخصیت نارسیسیستیک پنهان (CNPD) چیست؟
آیا تا به حال با فردی مواجه شده‌اید که در ظاهر آرام، دوست‌داشتنی و معمولی به نظر برسد اما در واقع رفتارهای خودمحورانه، نیاز به تأیید دیگران و عدم همدلی عمیق داشته باشد؟ این ویژگی‌ها می‌توانند نشانه‌هایی از اختلال شخصیت نارسیسیستیک پنهان (CNPD) باشند. برخلاف آنچه بیشتر مردم از یک فرد خودشیفته تصور می‌کنند، نارسیسیست‌های پنهان اغلب در نگاه اول متواضع، آسیب‌پذیر و نیازمند به توجه به نظر می‌رسند. اما با گذشت زمان، رفتارهای آن‌ها چهره واقعی‌شان را آشکار می‌کند.
تفاوت بین نارسیسیستیک پنهان و نارسیسیستیک نمایشی
بسیاری از مردم وقتی به اختلال نارسیسیزم فکر می‌کنند، افراد مغرور و خودشیفته را تصور می‌کنند. اما نارسیسیست‌های پنهان برخلاف نارسیسیست‌های نمایشی، مستقیماً به دنبال جلب توجه نیستند، بلکه از روش‌های غیرمستقیم برای تأیید طلبی استفاده می‌کنند.
نارسیسیست‌های نمایشی:
- دوست دارند در مرکز توجه باشند.
- نیاز دارند که تحسین شوند و دیگران را برای کسب توجه کنار می‌زنند.
- اغلب برون‌گرا و اجتماعی به نظر می‌رسند.
نارسیسیست‌های پنهان:
- از در معرض توجه بودن می‌ترسند.
- می‌خواهند خاص باشند، اما از تلاش آشکار برای تأیید هراس دارند.
- اغلب درون‌گرا، حساس و دارای عزت نفس شکننده هستند.
نشانه‌های اصلی نارسیسیزم پنهان
تشخیص نارسیسیزم پنهان کار دشواری است، زیرا این افراد معمولاً چهره‌ای مهربان و معمولی از خود نشان می‌دهند. اما در زیر این نقاب، ویژگی‌هایی پنهان شده است که با گذشت زمان نمایان می‌شود.
1. عزت نفس ناپایدار و نیاز به تأیید دیگران
افراد مبتلا به CNPD به شدت به تایید دیگران نیاز دارند. اما برخلاف نارسیسیست‌های نمایشی که به طور مستقیم به دنبال تحسین هستند، آن‌ها از روش‌های غیرمستقیم استفاده می‌کنند.
2. خودمحوری و عدم درک احساسات دیگران
اگرچه ممکن است در ظاهر همدل به نظر برسند، اما در واقع نیازها و احساسات دیگران برایشان اهمیت چندانی ندارد، مگر این که به نفع آن‌ها باشد.
3. حسادت پنهان به موفقیت دیگران
این افراد اغلب نسبت به موفقیت، دارایی‌ها و اعتماد به نفس دیگران حسادت دارند. اما به جای ابراز آن، تلاش می‌کنند ارزش موفقیت دیگران را کم کنند یا آن‌ها را تحقیر کنند.
4. تمایل به دستکاری احساسات اطرافیان
آن‌ها به جای درخواست مستقیم آنچه می‌خواهند، از روش‌های غیرمستقیم و دستکاری عاطفی برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند.
5. تحریک‌پذیری بیش از حد نسبت به مسائل جزئی
مسائلی که اکثر افراد به راحتی از آن‌ها عبور می‌کنند، برای افراد نارسیسیستیک پنهان به چالش‌های بزرگ تبدیل می‌شود.
چگونه نارسیسیست پنهان را شناسایی کنیم؟
یکی از چالش‌های تشخیص نارسیسیستیک پنهان این است که این افراد معمولاً در نگاه اول، آسیب‌پذیر و نیازمند توجه به نظر می‌رسند. اما با بررسی دقیق‌تر، رفتارهای آن‌ها الگوهای زیر را دنبال می‌کند:
1. جلب توجه غیرمستقیم
آن‌ها برای خاص به نظر رسیدن، خود را به افراد، گروه‌ها یا ایدئولوژی‌هایی مرتبط می‌کنند که آن‌ها را مهم و برتر می‌دانند.
مثال:
شایان می‌خواست احساس مهم بودن کند، بنابراین به یک گروه مذهبی پیوست و شروع به تبلیغ کرد. او راحت نبود که بگوید “من خاص هستم”، اما بدون مشکل به دیگران می‌گفت “دین من خاص است و شما هم باید آن را بپذیرید”.
2. سخت کار کردن برای جلب تأیید
بسیاری از نارسیسیست‌های پنهان بیش از حد کار می‌کنند تا افراد مورد تحسین‌شان را تحت تأثیر قرار دهند.
مثال:
سارا رئیس خود را ایده‌آل کرده بود و تا دیروقت کار می‌کرد تا تأیید او را بگیرد. حتی در آخر هفته‌ها هم به دفتر می‌آمد، چون به شدت به تأیید رئیسش نیاز داشت.
3. دستکاری احساسات دیگران
این افراد معمولاً طوری رفتار می‌کنند که دیگران احساس کنند به آن‌ها بدهکارند.
مثال:
غزاله لطف‌های بزرگی در حق دوستانش می‌کرد، حتی قبل از این که آن‌ها درخواست کنند. اما وقتی سمیرا او را به عنوان ساقدوش انتخاب نکرد، احساس کرد که خیانت دیده است. برای غزاله، همه چیز یک معامله بود.
4. غیبت و شایعه‌پراکنی
اکثر نارسیسیست‌های پنهان در مواجهه مستقیم با افراد راحت نیستند. به همین دلیل، معمولاً پشت سر دیگران صحبت می‌کنند.
مثال:
بهار به همه همکارانش گفت که علیرضا چقدر با او بد رفتار کرده است. بعداً، به طور تصادفی (!) به رئیسشان اطلاع داد که علیرضا از آخرین شغل خود اخراج شده است، در حالی که این یک راز بین آن‌ها بود.
5. بی‌اعتنایی و نادیده گرفتن دیگران
به جای بحث مستقیم، آن‌ها افرادی را که از آن‌ها ناراحت هستند نادیده می‌گیرند.
مثال:
شایان از دوستش امیر عصبانی بود. در جشن تولد یک دوست مشترک، او به طور آشکار امیر را نادیده گرفت و حتی وقتی امیر با او صحبت کرد، وانمود کرد که صدای او را نمی‌شنود.
چگونه با یک نارسیسیست پنهان برخورد کنیم؟
1. مرزهای مشخص تعیین کنید
نارسیسیست‌های پنهان سعی می‌کنند احساس گناه در شما ایجاد کنند. بنابراین، مهم است که به روشنی به آن‌ها بگویید که چه رفتاری را تحمل نمی‌کنید.
2. تحت تأثیر دستکاری‌های احساسی قرار نگیرید
اگر متوجه شدید که یک فرد نارسیسیستیک پنهان سعی دارد شما را بدهکار کند، به خاطر داشته باشید که این بخشی از رفتار آن‌ها است.
3. از درگیری‌های غیرضروری اجتناب کنید
مقابله با یک نارسیسیست پنهان اغلب بی‌فایده است، زیرا آن‌ها به ندرت اشتباهات خود را می‌پذیرند. بهتر است انرژی خود را صرف روابط سالم کنید.
4. به دنبال حمایت باشید
اگر با یک فرد نارسیسیستیک پنهان زندگی می‌کنید یا با او در ارتباط هستید، صحبت کردن با یک مشاور یا درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا از لحاظ عاطفی تحت تأثیر قرار نگیرید.
نتیجه‌گیری
تشخیص اختلال شخصیت نارسیسیستیک پنهان (CNPD) کار آسانی نیست، زیرا این افراد اغلب در نگاه اول بی‌خطر و معمولی به نظر می‌رسند. اما اگر نشانه‌های اصلی این اختلال را بشناسید، می‌توانید از تأثیرات منفی آن‌ها در زندگی خود جلوگیری کنید. اگر احساس می‌کنید در یک رابطه نارسیسیستیک گیر افتاده‌اید، به دنبال حمایت باشید و یاد بگیرید چگونه از خودتان محافظت کنید.
مداینفینیت را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
اینستاگرام | فیسبوک | ایکس | یوتیوب | لینکدین
